نوروز، جشنی باستانی است که با آمدن بهار، طبیعت را زنده می‌کند و دل‌های ما را پر از شادی می‌سازد. این جشن با آداب و رسوم پر رنگ و نمادهای خاص خود، فرصت عالی برای آشنایی کودکان با فرهنگ ایرانی است. نوروز می‌تواند تبدیل به زمانی خاص برای آموزش به کودکان در قالب سرگرمی‌ها، کتاب‌ها و فعالیت‌های مختلف باشد. در این مقاله از سایت بنفشه، به کشف دنیای نوروز خواهیم پرداخت، از فلسفه هفت سین گرفته تا معرفی کتاب‌ها و فعالیت‌های سرگرم‌کننده.

چرا نوروز برای کودکان مهم است؟

نوروز، با نمادهایی چون هفت سین، سبزه، ماهی قرمز و داستان‌های مختلف، می‌تواند به کودکان فرصتی برای آشنایی با ارزش‌های ملی و انسانی بدهد. آموزش احترام به طبیعت، هم‌دلی، مهر و محبت و حتی اهمیت تغییرات مثبت در زندگی می‌تواند از طریق این جشن برای کودکان جذاب و آموزنده باشد. در این روزها، کودکان می‌توانند علاوه بر خوشگذرانی، درک عمیق‌تری از مفاهیم فرهنگی ایرانی پیدا کنند.

روز نوروز، روزی خاص برای کودکان:

اول فروردین، نخستین روز از سال جدید و بهار است، زمانی که به کودکان فرصت می‌دهد تا با اهداف جدیدی روبه‌رو شوند. از آن‌ها بخواهید که در این روز برای خود اهدافی تعیین کنند. مثلاً شروع به خواندن یک کتاب جدید، مسواک زدن منظم یا پس‌انداز پول! این کارها به کودکان نشان می‌دهد که نوروز فقط یک جشن نیست، بلکه شروعی تازه برای پیشرفت و تغییر است.

هفت سین، نمادی از سلامتی، محبت و امید:

سفره هفت سین در نوروز یک فرصت عالی برای آموزش مفاهیم مختلف به کودکان است. هر کدام از اجزای هفت سین معنای خاصی دارند که به راحتی می‌توان آن‌ها را برای کودکان توضیح داد:

• سیب: نماد مهر و محبت.
• سیر: نماد پاکیزگی و سلامت.
• سرکه: نماد پاکی محیط زیست.
• سنجد: نماد عشق و علاقه.
• سمنو: نماد شیرینی زندگی.
• سماق: نماد صبر و بردباری.
• سبزه: نماد شادابی و سرسبزی.

علاوه بر این‌ها، ماهی قرمز، قرآن، دیوان حافظ، سکه، تخم مرغ رنگی، آینه و نبات نیز جزو اجزای اصلی سفره هستند که می‌توانند درک عمیق‌تری از مفهوم نوروز به کودکان بدهند.

لباس نو، نشانه شروعی تازه:

لباس نو در نوروز نماد شروعی تازه است. با تهیه لباس نو برای کودکان، به آن‌ها این پیام را می‌دهید که هر سال جدید یک فرصت برای شروع دوباره و بهبود زندگی است. حتی اگر لباس نو خریداری نمی‌کنید، این مفهوم می‌تواند در کودکان با استفاده از داستان‌ها و آموزش‌های مختلف به وجود آید.

حاجی فیروز، پیام‌آور شادی و تلاش:

حاجی فیروز، با لباس قرمز و چهره سیاه، به عنوان نمادی از تلاش و کوشش برای رسیدن به اهداف در نوروز شناخته می‌شود. او با رقص و آواز، مردم را به شادی دعوت می‌کند و این پیام را به کودکان می‌دهد که برای دستیابی به اهدافشان باید تلاش کنند و حرکت کنند. این شخصیت می‌تواند یک درس بزرگ از انگیزه و پشتکار به کودکان بدهد.

سرگرمی‌های نوروزی برای کودکان: نقاشی و کاردستی

نقاشی و کاردستی از جذاب‌ترین فعالیت‌های نوروزی برای کودکان است. این فعالیت‌ها نه تنها به تقویت خلاقیت کمک می‌کنند، بلکه کودکان را با سنت‌ها و آداب نوروز آشنا می‌سازند. برای کمک به والدین در ایجاد فضای سرگرم‌کننده و آموزشی برای کودکان، پیشنهاد می‌کنیم کتاب‌هایی مانند "۹۰ کاردستی برای بهار" از انتشارات قدیانی را تهیه کنند. این کتاب مجموعه‌ای از کاردستی‌های ساده و جذاب است که کودکان می‌توانند در طول تعطیلات نوروز بسازند.

لینک خرید کتاب ۹۰ کاردستی برای بهار از انتشارات قدیانی

فعالیت‌های عملی و سرگرم‌کننده برای کودکان در نوروز:

• کاشت سبزه: مراحل کاشت سبزه را به زبان ساده برای کودکان توضیح دهید.
• رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ: روش‌های طبیعی رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ را به کودکان آموزش دهید.
• تهیه شیرینی‌های نوروزی: چند شیرینی ساده و خوشمزه را معرفی کنید که کودکان می‌توانند در تهیه آن‌ها کمک کنند.
• آداب و رسوم شیرینی‌های نوروزی: توضیح دهید که هر کدام از شیرینی‌ها در نوروز چه معنایی دارند.
• نوروزخوانی: چند شعر ساده نوروزی را به کودکان آموزش دهید.
• قصه گویی: داستان‌هایی درباره آداب و رسوم نوروز برای کودکان تعریف کنید.

 کتاب‌های نوروزی برای کودکان:

کتاب‌ها ابزار عالی برای آشنایی کودکان با فرهنگ نوروز هستند. در اینجا چند کتاب جذاب و آموزنده برای کودکان در نوروز معرفی می‌کنیم:

• کتاب "عیدی عمو نوروز": داستانی جذاب و شاد برای کودکان کلاس اولی، پر از ماجراهای هیجان‌انگیز و آموزنده درباره عید نوروز.
• کتاب "خواب خرسی کوچک با قلبی بزرگ": داستانی دلنشین برای کودکان پیش‌دبستانی که مفهوم مهربانی و همدلی را در دل داستان‌هایی جذاب می‌آموزد.
• کتاب "28 قصه از نوروز": مجموعه‌ای از داستان‌های نوروزی که شامل داستان‌های پرمحتوا و آموزنده برای کودکان است. این کتاب به کودکان کمک می‌کند تا با قصه‌های سنتی نوروزی آشنا شوند.
• کتاب "عمو نوروز و 40 دزد": داستانی ماجراجویانه از کتاب های شکرستان که روایت‌گر پسر جوانی به نام ظفر است که هیچ پول و درآمدی ندارد و اصلا از اینکه نزدیک سال نو است خوشحال نیست، برای همین تصمیم می‌گیرد عمو نوروز را دزدیده و او را بفروشد.
• کتاب "نبرد نوروزی": در این داستان، عید نوروز به خطر می‌افتد. شبح‌های جشن خراب‌کن، که از برگزاری جشن‌ها متنفرند، نقشه‌ای شیطانی برای خراب کردن جشن نوروز طراحی کرده‌اند. آن‌ها می‌خواهند هفت‌سین‌ها را نابود کنند، عیدی دادن را متوقف کنند و به طور کلی، تمام شادی‌های نوروز را از بین ببرند.این کتاب برای کودکان بالای 3 سال مناسب است.
• کتاب "سال نو مبارک": این کتاب داستان یک روز عادی و نزدیک به عید را در خود جای داده که فقط به خاطر یک حرکت اشتباه به یک روز خیلی خیلی غیرعادی تبدیل می شود.

• مجموعه کتاب " قصه‌های جدید نوروزی " : (مجموعه 15جلدی) از انتشارات قدیانی بعضی از قصه‌های این کتاب تو را می‌خنداند. بعضی لبخندی به لب‌هایت می‌آورند. اما همه‌شان آمدن بهار و رسم‌هایش را نشانت می‌دهند. این قصه‌ها به یادت می‌آورند که سال نو برای ما ایرانی‌ها از کنار خانواده و سفره‌ی هفت سین شروع می‌شود. به یادت می‌آورند که چگونه نوروز می‌تواند ما را با دنیا مهربان‌تر کند. قصه‌های نوروزی این کتاب، قصه‌ی همه‌ی ماست. قصه شادی‌ها و رسم‌های ماندگار. قصه‌ی آوازها و شعرها و نواهایی که با بوی شکوفه‌های بهاری توی خانه هایمان پا می‌گذارد.

سوالات متداول درباره نوروز برای کودکان:

• چرا هفت سین را می‌چینیم؟ هفت سین نمادهایی از برکت، سلامتی، صلح و امید است که در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارند.

• حاجی فیروز کیست؟ حاجی فیروز شخصیتی است که در ایام نوروز با پوشیدن لباس قرمز و سیاه و رقص و آواز به کوچه‌ها می‌آید و مردم را به جشن و شادی دعوت می‌کند.

• چرا در نوروز لباس نو می‌پوشیم؟ لباس نو نماد شروعی تازه و تغییرات مثبت در زندگی است.

• چگونه می‌توانیم نوروز را برای کودکان جذاب‌تر کنیم؟ با استفاده از فعالیت‌های هنری، داستان‌ها، شعرهای نوروزی و آشنایی با آداب و رسوم این جشن می‌توانیم نوروز را برای کودکان جذاب‌تر کنیم.

نتیجه‌گیری:

نوروز، جشنی است که با خود شور و نشاط به همراه می‌آورد. این جشن باستانی، فرصتی استثنایی برای ایجاد خاطرات شیرین و ماندگار برای کودکان است. با آموزش آداب و رسوم نوروز، می‌توانیم ارزش‌های انسانی را به نسل آینده منتقل کنیم و با هم‌دلی و محبت، نوروزی شاد و پر از شادی و آرامش را تجربه کنیم. این جشن می‌تواند پلتفرمی برای رشد، یادگیری و سرگرمی کودکان باشد و آنها را با اهمیت تغییرات مثبت و احترام به سنت‌های فرهنگی آشنا سازد.

از شما دعوت می‌کنیم که تجربیات و خاطرات خود را از نوروز با ما و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید. نظرات و پیشنهادات شما، ما را در ارائه مطالب بهتر یاری خواهد کرد.