احتمال پرسه و شوخی (مجموعه داستان)

مجموعه داستان «احتمال پرسه و شوخی»، اثری برجسته از یعقوب یادعلی، نویسنده نجف‌آبادی، در سال 1380 خورشیدی توسط نشر چشمه منتشر شد و در چاپ‌های بعدی، داستان‌های مجموعه اول او، «حالت‌ها در حیاط» (1377)، را نیز در بر گرفت. این مجموعه شامل 12 داستان کوتاه است: «لکه ابری آرام، خیلی آرام»، «حالت‌ها در حیاط»، «سمیره‌ها»، «ملاحظاتی پیرامون خسرو» و «خط رنگی اریب» از مجموعه اول، و «مسابقه»، «پشت در»، «حباب»، «همهمه»، «ساده، مضحک، محتمل»، «سوز» و «تیمسارها و دکه» از مجموعه دوم. یادعلی با نثری سهل و ممتنع، به سراغ آدم‌های تک‌افتاده و منزوی می‌رود که در جامعه‌ای که آن‌ها را درک نمی‌کند، تحت فشار قرار دارند. داستان «همهمه»، روایت پیرمردی است که برای تحویل وسایل پسر کشته‌شده‌اش در جنگ می‌آید، و «تیمسارها و دکه» نمونه‌ای از رئالیسم قدرتمند اوست.

یادعلی، که در سال 1400 در 51 سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت، با خلق جهانی تجربی و گاه پست‌مدرن، از قراردادهای معمول داستان‌نویسی فراتر رفت. داستان «ملاحظاتی پیرامون خسرو» تلاش او برای نوآوری‌های پست‌مدرن را نشان می‌دهد، در حالی که دانش تئوریک او به‌صورت ناخودآگاه در داستان‌هایش جریان دارد. «احتمال پرسه و شوخی» با روایت‌های تکان‌دهنده و فرم‌های نو، برای علاقه‌مندان به داستان‌های تجربی و ادبیات معاصر ایران تجربه‌ای دلنشین و تأمل‌برانگیز است.

برای همراهی با قلم روان و ژرف یعقوب یادعلی، گزیده‌ای کوتاه از «احتمال پرسه و شوخی»:

<<پیرمرد توی پادگان، زیر نور کم‌سو، به وسایل پسرش نگاه کرد. انگار همهمه‌ی جنگ هنوز تو گوشش بود. زیر لب گفت: «چیز زیادی نمونده.» و سکوت، انگار غمش رو سنگین‌تر کرد.>>