از وزارت تا اعدام (صادق قطب زاده)

صادق قطب‌زاده(4 اسفند 1314 – 24 شهریور 1361) از مخالفان حکومت پهلوی و مبارزان انقلاب 1357، همراه سید روح‌الله خمینی در هواپیمای فرانسوی و سیاستمدار اهل ایران بود که پس از پیروزی انقلاب 1357 دارنده مناصب وزیر امور خارجه و مدیرعامل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران و عضو شورای انقلاب اسلامی ایران بود. قطب‌زاده به اتهام توطئه علیه حکومت جمهوری اسلامی و توطئه برای ترور خمینی اعدام شد.
قطب‌زاده بعد از آنکه در آبان 1359 با فشار مردم و روحانیون آزاد شده بود، بار دیگر در تاریخ 17 فروردین 1361، این بار به اتهام طرح کودتا و تلاش برای قتل روح‌الله خمینی بازداشت شد. وی متهم شد که با ریختن مواد منفجره در چاهی در نزدیکی منزل روح‌الله خمینی قصد داشته وی را ترور کند. او در یک گفتگوی تلویزیونی شرکت کرد و ضمن اعتراف نامی هم از سید محمدکاظم شریعتمداری آورد. پس‌از این رویداد، از سید محمدکاظم شریعتمداری به عنوان کسی که قرار بود پس از این کودتا آن را تأیید کند نیز سلب صلاحیت مرجعیت شد. احمد عباسی (داماد سید محمدکاظم شریعتمداری)، جواد مناقبی، مهدی مهدوی نیز در این ماجرا بازداشت شدند.
شوروی و حزب توده نیز در دستگیری و اعدام صادق قطب‌زاده نقش مهمی داشتند. در عملیات به تور انداختن اطلاعاتی صادق قطب‌زاده، سرهنگ بیژن کبیری، نظامی وابسته به حزب توده، مشارکت داشت. کبیری با نزدیک شدن به صادق قطب‌زاده، گفتگوهای او را ضبط کرده و با واسطه سران حزب توده برای ری‌شهری برده بود که این اقدام موجب دستگیری قطب‌زاده و خلع لباس شریعتمداری شد.خود کبیری نیز پس از افشای عضویت در کادرهای مخفی حزب توده ایران، به حکم علی یونسی اعدام شد.