تریستان و ایزوت

«تریستان و ایزولت»، که گاه با نام «تریستان و ایزولد» شناخته می‌شود، یکی از برجسته‌ترین داستان‌های عاشقانه‌ی جوانمردانه‌ی قرون وسطی است که از قرن دوازدهم میلادی به اشکال گوناگون روایت شده است. این رمان تراژیک، ماجرای عشقی ممنوعه میان تریستان، شوالیه‌ای از کورنوال، و ایزولت، شاهزاده‌خانمی ایرلندی، را به تصویر می‌کشد. اگرچه جزئیات داستان از نویسنده‌ای به نویسنده‌ی دیگر متفاوت است، ساختار کلی آن کمابیش یکسان باقی مانده و تأثیر عمیقی بر ادبیات و هنر غربی، به‌ویژه داستان‌های آرتوری مانند لانسلوت و گینور، گذاشته است.

شخصیت تریستان و روایت داستان در نسخه‌های مختلف تفاوت‌هایی دارد و حتی املای نام او نیز گوناگون است، هرچند «تریستان» رایج‌ترین شکل آن است. دو سنت اصلی در روایت این افسانه وجود دارد: سنت اولیه که از عاشقانه‌های فرانسوی شاعرانی چون توماس بریتانیایی و بیرول در نیمه‌ی دوم قرن دوازدهم سرچشمه می‌گیرد، و سنت‌های بعدی که برگرفته از نسخه‌ی نثر وسیع‌تر تریستان (حدود 1240) است و تفاوت‌های قابل‌توجهی با روایت‌های پیشین دارد. این داستان، با مضمون عشق نافرجام و تراژیک، همچنان اثری جاودان و الهام‌بخش در ادبیات جهان به شمار می‌رود.

«در سکوتی که جنگل را در بر گرفته بود، تریستان به ایزولت نگریست. چشمانش، چون دریایی بی‌کران، رازی را در خود نهان داشت. قلبش می‌تپید، نه از شوق، که از دردی شیرین که نمی‌توانست نامش را بگذارد. ایزولت دستش را به سوی او دراز کرد، گویی می‌خواست لحظه‌ای را که می‌دانستند ابدی نخواهد بود، برای همیشه نگه دارد. و در آن لحظه، جهان، با تمام قوانین و مرزهایش، گویی از یادشان رفت.»