کتاب "حماسه سرایی در ایران" نوشتهٔ دکتر ذبیح‌الله صفا، به بررسی حماسه‌های ایرانی از قدیمی‌ترین متون تا آثار قرن چهاردهم هجری می‌پردازد. در این کتاب، ادبیات حماسه به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. این کتاب از جمله رساله‌های دکتری استاد ذبیح‌الله صفا محسوب می‌شود.

حماسه نوعی از اشعار وصفی است که بر اساس توصیف اعمال پهلوانی و افتخارات فردی یا قومی نوشته می‌شود و شامل مختلف جنبه‌های زندگی آن‌ها می‌شود. این نوع ادبی به شیوه‌ای داستانی اقدام به روایت اعمال پهلوانی می‌کند.

حماسه انواع مختلفی دارد:

اول: حماسه طبیعی و ملی؛ در این نوع، نویسنده شرح قهرمانی‌های یک ملت را با استناد به روایت‌های مکتوب و شفاهی جمع‌آوری کرده و داستانی یکپارچه می‌نویسد.

دوم: حماسه مصنوع؛ در این نوع حماسه، نویسنده قهرمانی را خلق می‌کند و شرح قهرمانی‌های او را از خود نوشته می‌کند.

حماسه‌ها معمولا در زمانی نوشته می‌شوند که وقوع اتفاقات آن‌ها مدت‌ها گذشته است و نویسنده به جمع‌آوری اطلاعات مربوطه پرداخته است. یکی از ویژگی‌های حماسه، ابهام در زمان و مکان داستان است، به‌طوری‌که در داستان‌های حماسی معمولا امکان درک دقیق زمان و مکان وجود ندارد.

در این کتاب، نویسنده به خوبی حماسه و انواع آن را بررسی می‌کند تا به خواننده اطلاعات دقیقی در این زمینه ارائه دهد.