خاک کارخانه (پارچه های ناتمام چیت سازی بهشهر و سرگذشت آخرین کارگران)

«خاک کارخانه»، اثری از شیوا خادمی، عکاس و پژوهشگر ایرانی، که توسط انتشارات اطراف در سال 1402 به چاپ رسیده، مستندنگاری ظریفی است از تاریخ شفاهی کارخانه چیت‌سازی بهشهر؛ جایی که روزگارِ یک شهر با صدای سوتش گره خورده بود. خادمی، با نگاهی عاطفی و در پی ریشه‌یابی خویش، گفت‌وگوها و عکاسی از همکاران سالخورده‌ی مادربزرگش ــ عزیزجون، کارگر دهه‌ی 1320 آن کارخانه ــ را آغاز می‌کند. آنچه از این روایت‌های به‌ظاهر ساده برمی‌خیزد، فراتر از خاطره‌گوییِ مردمانی است که هنوز با عشقی سرسختانه به محیط کارِ ازدست‌رفته‌شان وفادارند: فضایی چندلایه که پیوندِ تنگاتنگِ کار، هویت شهری و مناسبات اجتماعی را بازسازی می‌کند و در ارزیابی مسیر کسب‌وکارهای ایران، چون چراغی روشنگرانه عمل می‌نماید. این کتاب، برنده‌ی جایزه‌ی بهترین کتاب هفتمین دوره‌ی جشنواره‌ی فرهنگی امین‌الضرب و شایسته‌ی تقدیر در بخش مستندنگاری هفدهمین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی جلال آل‌احمد، حاصل پنج سال پژوهشِ خادمی است.

«خاک کارخانه» روایتی از دلِ حاشیه‌هاست؛ قصه‌ی صنعت از زبانِ کارگرانِ خاموش ــ بومی یا مهاجر ــ که زندگی‌شان با ریتمِ دستگاه‌ها می‌تپید. زنان بافنده و ریسنده‌ای که قوتِ دست و زانوهایشان را در تاروپودِ پارچه‌ها بافتند، مردانی که شبانه‌روز چرخ‌دنده‌ها را بیدار نگه داشتند، آشپزها و معلمانِ اُکابر که در سایه‌ی سوتِ کارخانه، هویت می‌جستند. نگاهی از درونِ زنجیره‌ی کار، نه از فرازِ رده‌های رسمی، که تجربه‌های ناشنیده‌ی حلقه‌هایِ ناپیدا را ثبت می‌کند. نثرِ دلنشینِ خادمی، آمیخته با عکس‌هایِ رنگی‌اش ــ که طراوتِ سبزینه‌ی بهشهر را با فلزِ سردِ صنعتی درهم می‌آمیزد ــ تصویری سینمایی می‌آفریند؛ تجربه‌نگاری‌ای ریزبافت که بویِ خزه‌هایِ مازندران و گل‌هایِ وحشیِ رونده را در مشامِ خواننده می‌پراکند و به غنایِ این مستندنگاریِ اجتماعی می‌افزاید.

«کارخانه، مثلِ خونه‌مون بود؛ سوتش می‌زد، همه بیدار می‌شدن و با هم می‌رفتن. حالا دیگه سوت خاموشه، اما ما هنوز صداشو تو گوشمون داریم.»

این محصول را با بهترین قیمت و کیفیت تضمین‌شده از فروشگاه بنفشه تهیه کنید و از خریدی مطمئن و مقرون‌به‌صرفه لذت ببرید!