خزه

رمان *خزه* (با عنوان اصلی *La Chute*، که در برخی ترجمه‌های غیررسمی یا تمثیلی به این نام اشاره می‌شود)، نوشته آلبر کامو، نویسنده و فیلسوف برجسته فرانسوی-الجزایری، اثری است که در سال 1956 منتشر شد و به‌عنوان یکی از آخرین رمان‌های کامل او، تصویری تکان‌دهنده و تأمل‌برانگیز از فرانسه تحت اشغال نازی‌ها در جنگ جهانی دوم ارائه می‌دهد. کامو، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1957، در این کتاب با نثری موشکافانه و فلسفی، جهان جنگ‌زده را به تصویر می‌کشد؛ جهانی سرشار از پوچی، سردرگمی، وطن‌فروشی و تن‌فروشی، جایی که برنده و بازنده هر دو واژه‌هایی نفرت‌انگیز می‌شوند. *خزه* نه‌تنها روایتی از توحشی است که روح بازماندگان را با وحشت خالی می‌کند، بلکه ستایشی است از مردمان روزگار جنگ – آن‌هایی که در میان ویرانه‌ها، انسانیت را حفظ می‌کنند – و ادبیات جنگ، که این رنج‌ها را جاودانه می‌سازد.

داستان حول مردی می‌گردد که در بمباران هوایی همسر و فرزندانش را از دست داده و به ناشناخته‌ترین مکان ممکن – روستایی دورافتاده در فرانسه اشغالی – پناه می‌برد تا از خاطرات و دردهایش بگریزد. او، که نامش در روایت نمادین «خزه» است، با ساکنان روستا آشنا می‌شود و حس نوع‌دوستی در او بیدار می‌گردد. اما ترس از بازگشت به گذشته و از دست دادن این آرامش موقت، او را به فکر ترک ناگهانی روستا می‌اندازد. در نهایت، منصرف می‌شود و با جملاتی پر از شرم و تأمل می‌گوید: «چقدر از انسان بودن احساس خفت می‌کنم.» کامو در این رمان، با الهام از تجربیات واقعی جنگ و مقاومت، به کاوش در پوچی اخلاقی جنگ می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه وحشت، نه‌تنها جسم، بلکه روح انسان را می‌فرساید. این اثر، که بخشی از *کمدی انسانی* کامو به شمار می‌رود، خواننده را به تأمل در هزینه‌های بقا، نوع‌دوستی و فراموشی در دل تاریکی دعوت می‌کند.

«در روستایی که خزه‌ها بر دیوارهایش خزیده بودند، او به آسمان خیره شد و زمزمه کرد: 'انسان بودن، گاهی خفت است، گاهی نجات.' و در آن سکوت، وحشت جنگ همچنان در رگ‌هایش جریان داشت.»