دل مردگی

رمان *عذاب روح* (یا *دل‌مردگی*، با عنوان اصلی *La Mort dans l’âme*، که در انگلیسی به *Iron in the Soul* یا *Troubled Sleep* ترجمه شده)، نوشته ژان پل سارتر، که در سال 1949 منتشر شد، سومین و آخرین بخش از سه‌گانه *راه‌های آزادی* (*Les Chemins de la liberté*) است. این رمان، که با ترجمه‌ای روان به فارسی در دسترس است، روایتی تکان‌دهنده و ساعت‌به‌ساعت از سقوط فرانسه در ژوئن 1940، در جریان جنگ جهانی دوم، ارائه می‌دهد. داستان به شکست ارتش فرانسه، رها شدن سربازان توسط افسران مافوق، و انتظار برای قرارداد آتش‌بس می‌پردازد و افکار، احساسات و اعمال انسان‌هایی را به تصویر می‌کشد که در این فاجعه گرفتار شده‌اند: کسانی که بی‌تفاوت بودند، کسانی که فرار کردند، کسانی که جنگیدند، و افرادی چون متیو، شخصیت محوری سه‌گانه، که زندگی‌اش را وقف آزادی شخصی کرده بود، اما حالا با تلخی‌های جنگ و ضرورت یادگیری کشتن روبه‌رو می‌شود.

سارتر، با نثری اگزیستانسیالیستی و دقیق، در *عذاب روح* تصویری دلهره‌آور از جنگ، شکست و بحران‌های اخلاقی ترسیم می‌کند. این رمان، که به زیبایی تنش‌های روانی و اجتماعی زمانه را بازتاب می‌دهد، خواننده را به تأمل در معنای آزادی، مسئولیت و انسانیت در برابر وحشت جنگ دعوت می‌کند. متیو و دیگر شخصیت‌ها در این اثر، با انتخاب‌های دشوار و پوچی ناشی از فروپاشی مواجه می‌شوند، و سارتر بار دیگر نشان می‌دهد که چگونه شرایط بحرانی، حقیقت وجود انسان را عیان می‌کند.

«در میان ویرانه‌های فرانسه، متیو به اسلحه‌اش خیره شد. آزادی‌ای که سال‌ها برایش جنگیده بود، حالا در برابر حقیقت جنگ رنگ باخته بود: برای زنده ماندن، باید می‌کشت، اما قلبش در عذاب بود.»