شهرزاد دختری از مصر

«شهرزاد دختری از مصر»، رمانی تاریخی و تأثیرگذار از ژیلبر سینوئه، نویسنده‌ی فرانسوی که به‌خاطر آمیختن جزئیات تاریخی با داستان‌سرایی دراماتیک شهرت دارد، خواننده را به مصر سال 1798 می‌برد؛ دوره‌ای که لشکرکشی ناپلئون بناپارت مسیر تاریخ این سرزمین را دگرگون کرد. این اثر، با نثری غنایی و پرشور، مضامین هویت، قدرت و فروپاشی تمدن‌ها را در هم می‌آمیزد و داستانی خلق می‌کند که در آن شخصیت‌های تاریخی و اسطوره‌ای در تقاطعی پرتنش به هم می‌رسند.

داستان در سال 1790، در مصری تحت سلطه‌ی عثمانی آغاز می‌شود؛ سرزمینی که سینوئه آن را چون رویایی عرفانی و خواب‌آلود به تصویر می‌کشد. شهرزاد، قهرمان داستان، زنی است که روحش با انرژی‌های باستانی مصر پیوند خورده است. او در میان کشمکش‌های پاشاهای ترک و بیگ‌های مملوک، که برای تسلط بر این سرزمین رقابت می‌کنند، گرفتار است. با ورود ناپلئون در ژوئیه‌ی 1798، همراه با ارتشی چهل‌هزارنفری به اسکندریه، مصر در گردابی از خشونت و هرج‌ومرج فرو می‌رود. شهرزاد و اطرافیانش در این آشوب گرفتار می‌شوند، جایی که خون بر شن‌های صحرا و آب‌های نیل جاری می‌شود. سینوئه با مهارت، عرفان مصر باستان را با واقعیت‌های خشن جنگ و دسیسه‌های سیاسی در هم می‌آمیزد و روایتی خلق می‌کند که هم تاریخی است و هم عمیقاً انسانی.

«شهرزاد دختری از مصر» فراتر از یک بازسازی تاریخی، مراقبه‌ای است بر شکنندگی تمدن‌ها و برخورد فرهنگ‌ها. شهرزاد، که نامش یادآور قدرت داستان‌سرایی است، نمادی از مقاومت و هویت در برابر تهاجم خارجی است. رمان به پویایی قدرت میان ترک‌ها، ممالیک و فرانسوی‌ها می‌پردازد و مصر را به‌عنوان صحنه‌ای از شکوه باستانی و استثمار استعماری به تصویر می‌کشد. مضمون سرنوشت نیز در سفر شهرزاد، که هم بازیگر تاریخ است و هم قربانی آن، برجسته می‌شود. این اثر، با جزئیات تاریخی غنی و نثری شاعرانه، خواننده را به تأمل در مبارزه برای حفظ هویت و قدرت در برابر نیروهای عظیم تغییر وا می‌دارد.

«شهرزاد کنار نیل ایستاده بود، نسیم گرم صورتش را نوازش می‌کرد. صدای طبل‌های جنگ از دور می‌آمد، اما او به سنگ‌های باستانی زیر پایش نگاه کرد، گویی هنوز رازهای مصر کهن در آن‌ها زنده بودند. در قلبش، می‌دانست که نه ترک‌ها، نه فرانسوی‌ها، هیچ‌کس نمی‌تواند روح این سرزمین را از او بگیرد. اما بهای این مقاومت، چه بود؟»