شکارچی در سایه روشن زندگی

کتاب «یادداشت‌های یک شکارچی»، اثر برجسته و نخستین موفقیت بزرگ ایوان تورگنیف، مجموعه‌ای از بیست و پنج طرح کوتاه است که مشاهدات و روایت‌های او از زندگی روستایی روسیه را به تصویر می‌کشد. این حکایت‌ها سرشار از نگاهی ژرف و دلنشین به زندگی مردمانی است که شکارچی با آن‌ها روبه‌رو می‌شود: دهقانان و مالکان زمین، پزشکان و مأموران، زنان فراموش‌شده و مادرانی داغدیده؛ هر کدام نمایی از عشق، تراژدی، شجاعت و رنج انسانی را بازتاب می‌دهند و زمینه‌ساز آثار بعدی تورگنیف می‌شوند. این کتاب در نهایت برای نویسنده‌اش دردسرهایی به بار آورد؛ زیرا تصویرگری بی‌پروای ظلم و گستاخی طبقات حاکم، آن را سرکش و براندازانه جلوه داد و به دستگیری و حبس او در املاک خانوادگی‌اش انجامید. با این حال، این طرح‌ها چشمان خوانندگان هم‌عصر را به وضعیت اسفناک دهقانان گشود و حتی گفته می‌شود که در لغو رعیت‌داری توسط تزار الکساندر دوم نقشی ایفا کرد.

ایوان سرگییویچ تورگنیف در سال 1818 در استان اُریول به دنیا آمد و در کودکی از سایه سنگین مادری مستبد و خشن رنج برد. خانواده‌اش در 1827 به مسکو کوچید و او به دانشگاه مسکو راه یافت، اما به زودی به دانشگاه سن‌پترزبورگ منتقل شد و فلسفه خواند. در نوزده‌سالگی نخستین اشعارش را منتشر کرد و با این باور که اروپا مهد دانش حقیقی است، به دانشگاه برلین رفت. پس از دو سال، به روسیه بازگشت و مدرک خود را از دانشگاه مسکو دریافت کرد. در 1843، عاشق خواننده جوان اسپانیایی، پائولین گارسیا-ویاردو شد و این عشق مادام‌العمر، سایه‌ای بر زندگی‌اش انداخت. تورگنیف بیشتر عمر را در خارج از روسیه گذراند و نخستین نویسنده روس بود که در اروپا به شهرت جهانی دست یافت؛ در محافل ادبی پاریس چهره‌ای برجسته بود، با دوستی‌هایی چون گوستاو فلوبر و برادران گنکور، و از آکسفورد درجه افتخاری دریافت کرد. مجموعه شش رمان او، بازتابی از تحولات اجتماعی روسیه از دهه 1830 تا 1870 است.

«همسایه‌ای دارم، مالک جوانی و شکارچی جوانی. در یکی از گرم‌ترین روزهای ژوئیه، با پیشنهادی نزد او رفتم که با هم برای شکار در کنار هم باشیم.»