عقده ادیپ، یک مفهوم مرکزی در روانکاوی است. توسط زیگموند فروید از مبحث اول خود تئوریزه شده است، آن را به عنوان میل به حفظ یک رابطه محبت آمیز و شهوانی با والدین جنس مخالف (حارم با محارم) و حذف والدین همجنس (parricideor matricide) رقیب تعریف می کند. بنابراین، این واقعیت که پسری عاشق مادرش است و می‌خواهد پدرش را بکشد، به ضرورت عقده ادیپ پاسخ می‌دهد.

وجود عقده ادیپ هرگز با شواهد تجربی تأیید نشده است. این فقدان شواهد حاکی از آن است که هیچ مبنای علمی جدی وجود ندارد که ارتباط عقده ادیپ را در روانشناسی نشان دهد.

منتقدان همچنین خاطرنشان می‌کنند که نسبت دادن میل جنسی به کودکان برای پوشاندن سوء استفاده جنسی از آن کودکان عمل کرده است. دانشگاهیان و روانشناسان همچنین خاطرنشان می کنند که عقده ادیپ نمی تواند در مورد کودکی با دو والدین همجنس اعمال شود و همچنین با بیزاری تقریبا جهانی از زنای با محارم ناسازگار است. .

به گفته فروید، افسانه ادیپ، که الهام‌بخش درام سوفوکل، ادیپ شاه بود، به بهترین وجه می‌تواند میل جهانی و ناخودآگاهی را که هر کودک احساس می‌کند، به تصویر بکشد. از نظر راجر پرون، این به معنای "شبکه ای از خواسته ها و جنبش های خصمانه است که هدف آنها پدر و مادر است، و دفاع هایی که در مقابل آنها قرار می گیرند".