پدر نیکلاس ورشکست می‌شود و با مرگش، خانواده‌ی بی‌پناهش را تنها می‌گذارد. در این میان، رالف عموی شیاد نیکلاس به شرطی حاضر می‌شود سرپرستی این خانواده را بپذیرد که نیکلاس معاون مدرسه‌ای شبانه‌روزی شود، مدرسه‌ای که در حقیقت زندانی مخوف است. 
نیکلاس نیکلبی تصویری واقعی و تمام‌نما از چهره‌ی زشت فقر و بی‌عدالتی را به خصوص در حق کودکان به نمایش می‌گذارد و همدلی خوانندگان بسیاری را در سراسر جهان برمی‌انگیزد. 
کتاب نیکلاس نیکلبی ، یکی دیگر از جلدهای مجموعه کلکسیون کلاسیک است.