"مبانی زبان شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی" کتابی است از "ابوالحسن نجفی" که در آن تلاش شده مفاهیم اصلی و اساسی زبان شناسی با زبانی ساده و کاربردی شرح داده شود. با وجود اینکه مخاطب اصلی این کتاب در درجه ی اول دانشجویان رشته های علوم انسانی و علی الخصوص زبان شناسان هستند، اما "ابوالحسن نجفی" مباحث را به نحوی شرح داده که خواننده ی غیرتخصصی نیز بتواند به راحتی از این کتاب بهره ببرد و دانش مختصر و مفیدی را در این زمینه کسب کند.
نویسنده جهت توضیح "مبانی زبان شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی" ابتدا به تعریف مفهوم زبان پرداخته و جایگاه آن را به منزله ی یک نهاد اجتماعی تشریح می کند. وی در ادامه به مبحث نشانه می پردازد و انواع و اجزای نشانه را توضیح می دهد تا به مفهوم ساختار برسد. سپس وظایف و نقش های زبان، به ویژه نقش ارتباطی آن مورد بررسی قرار می گیرد و محورهای همنشینی و جانشینی زبان در کنار تعریف دیگری از آن ارائه می شود.
"ابوالحسن نجفی" همچنین واحدهای تجزیه اول و دوم با عنوان واج و تکواژ را نیز به خواننده معرفی کرده و در کنار پرداختن به صوت و آوا و صامت و مصوت های فارسی، مواردی نظیر تقدم صورت بر معنی، صرف و نحو، جمله و عبارت، سلسله مراتب عناصر جمله و مقوله های نحوی را نیز تجزیه و تحلیل می کند. در پایان کتاب بخشی تحت عنوان خودآزمایی طراحی شده که آزمون هایی را در کنار پاسخ هایشان، برای درک بهتر مطالب کتاب "مبانی زبان شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی" آورده است.