کتاب مرگ ایوان ایلیچ یکی از تاثیرگذارترین آثار تولستوی، نویسنده‌ی بزرگ روسیه است که عمده‌ی شهرت او به‌خاطر رمان‌های جنگ و صلح و آناکارنینا است. این داستان درباره‌ی مرگ است و مفهوم تمام‌شدن زندگی، حس واماندگی انسان و تنهایی را هنرمندانه به تصویر می‌کشد.

ایوان ایلیچ کارمند دادگستری است و همه‌چیز درباره مرگ او نوشته شده است. ایوان کم‌کم در زندگی پیشرفت کرده است و زمانی که منتظر یک اتفاق بزرگ در زندگی‌اش است شخص دیگری جای او را می‌گیرد، او به سن‌پترزبورگ می‌رود تا بدون خانواده‌اش بتواند راهی برای بالا‌بردن حقوقش پیدا کند. برحسب تصادف آشنایی را می‌بیند و همین موضوع زندگی‌اش را تغییر می‌دهد. او شغل نان‌و‌آب‌داری پیدا می‌کند و به شهر دیگری می‌رود و خانواده‌اش را هم به آنجا می‌برد. زمانی که درحال آماده کردن خانه‌اش است از روی نردبان سقوط می کند و دستگیره پنجره به پهلویش برخورد می‌کند.

درد او روز‌ به روز بدتر می‌شود و همین موضوع او را بداخلاق‌تر می‌کند به حدی که همسرش آرزوی مرگش را می‌کند و از طرفی پزشکان هم راهی برایش پیدا نمی‌کنند و حتی جوابش را هم درست نمی‌دهد. ایلیچ با نزدیک‌شدن به مرگ به پاسخ بزرگ‌ترین گره‌های زندگی‌اش می‌رسد. تولستوی در رمان مرگ ایوان ایلیچ از نبوغش برای به‌تصویر‌کشیدن روحیات و احساسات یک بیمارِ سخت‌درمان استفاده می‌کند. تولستوی روحیات یک چنین بیماری را از لحظه‌ی آگاه شدنش به بیماری تا لحظه‌ی خاموشی یا مرگ را به پنج مرحله تقسیم می‌کند و این مراحل را در طول کتاب شرح می‌دهد.