میرزا

مجموعه «میرزا»، اثری ارزشمند از بزرگ علوی، شامل شش داستان کوتاه با عناوین «آب»، «میرزا»، «دربدر»، «یکه»، «احسن القصص» و «یکه و تنها» است که در دهه‌های چهل و پنجاه خورشیدی، در دوران اقامت نویسنده در آلمان، به رشته تحریر درآمده و در سال 1357 توسط انتشارات نگاه منتشر شد. این داستان‌ها، با نثری ساده، صمیمی و بی‌تکلف، هرچند از نظر موضوعی پیوستگی مستقیمی ندارند، اما در دیدگاه و سبک نگارش علوی اشتراک دارند و نشان‌دهنده نگاه ژرف او به مسائل انسانی و اجتماعی‌اند. داستان «آب» روایت تلاش مردی برای نجات غریبه‌ای در حال مرگ است؛ «میرزا»، که نام مجموعه از آن گرفته شده، زندگی فردی را به تصویر می‌کشد که در خارج از کشور به یاری پناهندگان سیاسی برای یافتن خانواده‌هایشان می‌شتابد و رنج‌های مهاجرت اجباری را بازتاب می‌دهد؛ «احسن القصص» به پشیمانی برادران حضرت یوسف (ع) اشاره دارد؛ «دربدر» داستان دختری است که پس از ازدواج با مردی ثروتمند به اهمیت استقلال می‌رسد؛ «یکه و تنها» نامه‌نگاری‌های یک زندانی سیاسی با دخترش را روایت می‌کند؛ و «وبا» حکایت فردی سودجوست که برای منفعت شخصی به هر رنگی درمی‌آید. این مجموعه، با روایت‌هایی کوتاه اما دلنشین، خواننده را به تأمل در پیچیدگی‌های زندگی و مسائل اجتماعی دعوت می‌کند.

برای هم‌نوایی با قلم ژرف و تأثیرگذار بزرگ علوی، گزیده‌ای کوتاه از «میرزا»:

<<توی غربت، زیر آسمان خاکستری، میرزا به نامه‌ای خیره شده بود. کلمات روی کاغذ، مثل فریادی خاموش، از درد دوری و تبعید می‌گفتند. او قلم برداشت و نوشت، انگار هر کلمه، پلی بود به سوی خانواده‌ای که گم شده بود.>>