ناهنجاری

«ناهنجاری»، رمانی برجسته از اروه لوته‌لی، نویسنده‌ی فرانسوی و رئیس فعلی گروه ادبی اولیپو، اثری است که با طنزی ظریف و پرشوق، خواننده را به چالش‌های فلسفی و روزمره‌ی جهان معاصر دعوت می‌کند. این کتاب، که در سال 2020 منتشر شد و برنده‌ی جایزه‌ی معتبر گنکور گردید، با نثری بازی‌گوشانه و هوشمندانه، ارثیه‌ی نویسندگانی چون ریموند کوئنیو و ژرژ پرک را به شیوه‌ای نوین احیا می‌کند. لوته‌لی نه‌تنها واقعیت‌های پیچیده‌ی دنیای امروز را با نگاهی تازه تفسیر می‌کند، بلکه با طرح ایده‌ی جسورانه‌ی وجود دو نسخه از هر فرد، پرسش‌هایی بنیادین درباره‌ی هویت، واقعیت و فناوری مطرح می‌سازد.

داستان با جمله‌ای طنزآمیز آغاز می‌شود: «هیچ‌کس نمی‌فهمد چقدر قاتل‌ها به نویسندگان هالیوود بدهکارند.» این شوخی سبک، خواننده را به سرعت به قلب ماجرا می‌برد: پروازی از پاریس به نیویورک که پس از طوفانی شدید، دوباره ظاهر می‌شود، با همان مسافران، اما در زمانی متفاوت. مسافرانی چون ویکتور میزل، نویسنده‌ای ناکام که پس از این رویداد، رمانی به نام «ناهنجاری» می‌نویسد و خودکشی می‌کند؛ اسلیم‌بوی، رپر نیجریه‌ای که با نسخه‌ی دوگانه‌اش روبه‌رو می‌شود؛ یا بلیک، دختربچه‌ای با قورباغه‌ی خانگی‌اش. این «ناهنجاری» – پدیده‌ای علمی-تخیلی که شبیه‌سازی، سفر در زمان یا واقعیت موازی را تداعی می‌کند – جهان را به آشوبی از سؤال‌ها می‌کشاند: آیا ممکن است با نسخه‌ی دیگری از خودتان مواجه شوید؟ و اگر بله، چگونه با این واقعیت کنار بیایید؟

لوته‌لی با ساختار روایی خلاقانه – که گاه به‌مثابه رمانی از رمان‌ها عمل می‌کند – تصاویر متنوعی از شخصیت‌ها ترسیم می‌کند، هر یک با پیچیدگی‌های خود، و به کاوش در تأثیر رسانه‌ها و فناوری بر ادراک ما از واقعیت می‌پردازد. «ناهنجاری» فراتر از یک داستان هیجان‌انگیز، نگاهی عمیق به جهان امروز است؛ جهانی که در آن مرزهای واقعیت و خیال، هویت و کپی، محو می‌شوند. این کتاب را به همه‌ی کسانی که به دنبال فهمی تازه از پیچیدگی‌های عصر دیجیتال و انسانی هستند، توصیه می‌کنم.

«پرواز AF006 از پاریس به نیویورک، پس از طوفانی که انگار از دل فیلم‌های علمی-تخیلی بیرون آمده بود، دوباره فرود آمد. مسافران پیاده شدند، اما وقتی به خانه‌هایشان رسیدند، فهمیدند که نسخه‌های دیگری از خودشان قبلاً رسیده‌اند. ویکتور به خودش نگاه کرد – به خودشِ دیگری – و خندید: 'این بار، حداقل کتابم پرفروش می‌شود.' اما در عمق چشمانش، سؤالی بود که هیچ طوفانی پاسخش نمی‌داد: من کی‌ام، اگر تو هم من باشی؟»