در این داستان آل احمد به عنوان معلمی برای تدریس به روستایی دور افتاده فرستاده شده است. او ماجرای تحولات و رویدادهای آبادی و هر آنچه در مدت نه ماه اقامت خود در دِه دیده، شنیده و آزموده را به صورت یادداشت‌های روزانه ثبت می‌کند. سرانجام یادداشت‌های او هنگامی که به روستای دیگری منتقل می‌شود به اتمام می‌رسند.

نویسنده در نفرین زمین، زندگی روستایی و شهری را دائماً مقایسه می‌کند و فرق اصلی شهر و دِه را به رابطه‌ی ما با زمین‌ می‌داند. طرح کلی داستان روایت‌گونه و شیوه‌ی آن واقع‌گرایانه با صحنه‌سازی‌های مؤثر و گاه تصویری پراکنده درآمیخته شده است. با وجود اینکه زبان داستان تا حدی قدیمی است اما الگوی داستان‌های جدید اروپایی را دنبال می‌کند.

نفرین زمین می‌تواند در آن واحد، یک تک‌نگاری روستایی و زندگینامه‌ی نویسنده‌اش به شمار رود. می‌توان آن را یک جامعه‌نگاری ساده و یا یک سفرنامه اجتماعی - نشان دهنده چگونگی‌های یک جامعه - در دوره معینی از هستی آن به حساب آورد. با این وجود آدم‌های چنین جامعه‌ای آدم‌های الگویی هستند و نه معمولی.