یادداشت هایی از خانه مردگان

رمان «یادداشت هایی از خانه مردگان»، نوشته‌ی فئودور داستایفسکی، که در سال 1862 منتشر شد، یکی از آثار برجسته‌ی این نویسنده‌ی بزرگ روس است. تجربه‌ی تلخ تبعید داستایفسکی به اردوگاه کار اجباری در سیبری، پس از بازداشت در سال 1849 به دلیل عضویت در گروهی از آرمان‌گرایان، الهام‌بخش خلق این اثر شد. این تبعید، که با رنج‌های جسمی و روحی بسیار همراه بود، به داستایفسکی بستری برای نگارش این رمان عمیق و تأثیرگذار بخشید. داستان از زبان مردی روایت می‌شود که به جرم قتل همسرش به ده سال زندان محکوم شده است. داستایفسکی با قلمی شفاف و ملموس، فضای جهنم‌گونه‌ی زندان را به تصویر می‌کشد: بی‌رحمی نگهبانانی که از آزار زندانیان لذت می‌برند، شرارت برخی زندانیان که حتی از کشتن کودکان ابایی ندارند، و رنج عمیق انسان‌های نجیبی که زیر بار تحقیر و بدرفتاری خرد می‌شوند.

«در آن سلول‌های تنگ و تاریک، جایی که بوی نم و تعفن نفس را بند می‌آورد، زندگی به زنجیری سنگین بدل شده بود. هر نگاه نگهبان، هر فریاد هم‌بند، تیغی بود که روح را می‌خراشید. اما در میان این سیاهی، گاه جرقه‌ای از انسانیت در چشمان یک زندانی می‌درخشید، و آن لحظه، گویی تمام دنیا ارزش زیستن پیدا می‌کرد.»