53 نفر

رمان «53 نفر»، اثری برجسته و ماندگار از بزرگ علوی، در سال 1357 خورشیدی منتشر شد و با نثری روان و هنرمندانه، تصویری روشن از فضای سیاسی و اجتماعی ایران در دوره حکومت رضاشاه ارائه می‌دهد. این کتاب، که به روایت دستگیری و زندان گروهی از مخالفان سیاسی در سال 1316 می‌پردازد، داستان 53 نفر از روشنفکران و فعالانی را بازگو می‌کند که به دلیل باورهای ضد نظام شاهنشاهی و دفاع از حقوق کارگران دستگیر شدند. چهره‌هایی چون تقی ارانی، احسان طبری، رضا روستا، خلیل ملکی، انور خامه‌ای، ایرج اسکندری و مرتضی یزدی، که بسیاری‌شان پیش از زندان یکدیگر را نمی‌شناختند، به دلیل اشتراک در آرمان‌های عدالت‌خواهانه گرد هم آمدند و گروه «53 نفر» را تشکیل دادند. این افراد، که عمدتاً از طبقات مرفه اما با دغدغه‌های اجتماعی بودند و از شهرهایی چون تهران، مازندران، آبادان و اصفهان گرد آمده بودند، نمادی از مقاومت در برابر استبداد شدند. علوی با قلمی ساده اما تأثیرگذار، نه‌تنها روایتی واقعی از مبارزه و زندان این گروه ارائه می‌دهد، بلکه با زبانی ادبی، خواننده را به تأمل در دشواری‌های آرمان‌خواهی و ظلم دوران دعوت می‌کند.

برای هم‌نوایی با قلم ژرف و تأثیرگذار بزرگ علوی، گزیده‌ای کوتاه از «53 نفر»:

<<توی سلول تنگ زندان قصر، زیر نور کم‌سو، صدای نفس‌هایشان در هم می‌پیچید. یکی زیر لب گفت: «برای چی اینجاییم؟» و دیگری جواب داد: «برای حق، برای اونایی که صداشون به جایی نمی‌رسه.» انگار دیوارهای سرد، برای لحظه‌ای، گرم شده بودند.>>