تنگسیر

رمان «تنگسیر»، شاهکاری از صادق چوبک، که در سال 1342 خورشیدی (معادل 1963 میلادی) منتشر شد، اولین رمان این نویسنده برجسته ایرانی است. این اثر با نثری صریح و قدرتمند، داستان زارمحمد، مردی از منطقه تنگستان نزدیک بوشهر، را روایت می‌کند که در برابر بی‌عدالتی‌های اجتماعی به ستوه آمده و تصمیم می‌گیرد خود عدالت را اجرا کند. زارمحمد، که با تلاش بسیار ثروتی اندوخته و به تجارت مشغول شده، با ظلم و ستم فرماندار روبه‌رو می‌شود و در پی ناکامی در احقاق حقش، با عزمی راسخ به مبارزه‌ای بی‌امان با دشمنانش برمی‌خیزد. «تنگسیر» با تصویری زنده از دلاوری‌ها و رنج‌های مردم جنوب ایران، نه‌تنها آیینه‌ای از واقعیت‌های اجتماعی آن روزگار است، بلکه با نثر پرکشش و شخصیت‌پردازی عمیق چوبک، اثری ماندگار در ادبیات معاصر ایران به شمار می‌رود که تا مدت‌ها در ذهن خواننده حک می‌شود.

برای هم‌نفس شدن با قلم شاعرانه صادق چوبک، بخشی کوتاه از «تنگسیر»:

زارمحمد زیر آفتاب داغ تنگستان ایستاده بود، تفنگش را محکم چسبیده بود و به افق نگاه می‌کرد. خشم توی رگ‌هاش می‌جوشید، اما چشم‌هاش پر از عزم بود. زیر لب زمزمه کرد: «اینجا، یا من حقمو می‌گیرم، یا این خاک، خونمو می‌گیره.»