(نقش اتاق های فکر آمریکایی در تصمیم گیری و گفتمان سازی)

یکی از کارکردهای بسیار مهم اتاق‌های فکر در جهان تولید گفتمان است (2002 ،Foucault). گفتمان مجموعه قواعد و الگوها و معیارهایی است که در محدوده زمانی و مکانی ویژه، خود را بر افرادی که در محدوده آن قرار دارند، تحمیل می‌کند و انواع کنش‌های آنان را که بر اساس قواعد و معیارهای آن گفتمان صورت می‌گیرد، تحت تأثیر قرار می‌دهد (29 :2015 ،Armstrong). از دیدگاه لاکلا و موفه، گفتمان، تصور و فهم افراد از واقعیت‌های جهان اجتماعی را شکل می‌دهد و شیوه‌ای از تولید معنایی غالب است. پالتریج معتقد است گفتمان‌ها عاری از ایدئولوژی نیستند و ایدئولوژی گفتمان را شکل می‌دهد (1989 ،Rasula). نیز ایدئولوژی را نقطه کانونی گفتمان می‌داند. براین اساس، گفتمان دارای دال مرکزی است که همانند میدان مغناطیسی، دیگر مفاهیم و نشانه‌های هر مکتب را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و این دال مرکزی، همان ایدئولوژی است. با این حال، اغلب صاحب‌نظران یکسان انگاری گفتمان و ایدئولوژی را رد کرده‌اند. از نظر آن‌ها، ایدئولوژی شامل نگرش‌ها و اعتقادات بنیادین هر گروه اجتماعی است؛ اما گفتمان، وسیع‌تر از آن و شامل همه کنش‌ها و صورت‌های حیات اجتماعی و سیاسی نهادها و سازمان‌هاست (سلطانی‌فر، 1396: 12). اصطلاح تحلیل گفتمان، نخستین بار در سال 1952 در مقاله‌ای از زلیک هریس، زبان شناس معروف، به کار رفته است.