کتاب بارون درخت نشین اولین بار در سال ۱۹۵۷ منتشر شد. این کتاب داستان زندگی نوجوانی به نام کازیمو است. او از خانواده‌ای اشرافی و ثروتمند با لقب بارون می‌آید اما به تمام سنت‌های اجتماعی و خانوادگی که او را در قید و بند قرار می‌دهد، پشت می‌کند و تصمیم می‌گیرد زندگی‌اش را روی درختان ادامه دهد.

ایتالو کالوینو با نوشتن کتاب بارون درخت‌نشین، تلاش می‌کند تا هم استقلال را به تصویر بکشد و هم سوالات فلسفی خودش را مطرح کند. او در پی این است که نگاهی دوباره به آرمان‌های عصر روشنگری داشته باشد و با تصویر کردن شخصیت کازیمو، دوباره درخت دانش و معرفت را بارور کند.

بارون درخت نشین از زبان بیاجیو، برادر کازیمو روایت می‌شود. کازیمو د روندو، بارونی است که در یک خانواده‌ ثروتمند در دهکده‌ای به نام امبروسا به دنیا آمده است. پدرش ملک و املاکی دارد و مادرش، که از خانواده‌‌ی جنگاوران قدیمی می‌آید، همچنان با دیده‌ احترام و اسطوره‌ای به نبردهای قدیمی نگاه می‌کند. خواهرش، که شهوت‌رانی‌هایش برایش دردسرآفرین شده و رسوایی به پا کرده، تصمیم گرفته تا راهبه شود و بیاجیو و برادرش کازیمو نیز، گاهی تلاش می‌کنند تا از دست دستورات خشک و خشن خانواده فرار کنند.

شبی بیاجیو و کازیمو تصمیم می‌گیرند تا غذایشان را که با حلزون طبخ شده است، نخورند. این تصمیم آن‌ها دعوای خانوادگی درست می‌کند. کازیمو که بر سر حرفش ایستادگی می‌کند، همچنان غذا نمی‌خورد و تصمیم می‌گیرد از خانه و خانواده‌اش و حتی زمین برود. او روی درختی می‌رود و به دیگران می‌گوید که تصمیم ندارد دیگر هرگز به زمین برگردد.

خانواده‌ی کازیمو در ابتدا تصور می‌کنند او این حرف را تنها از سر عصبانیت زده است و به همین دلیل چندان جدی‌اش نمی‌گیرند. اما کازیمو با پافشاری بر تصمیمش نشان می‌دهد که جدی است. مردم دهکده ابتدا او را مایه خنده و تمسخر می‌کنند و خانواده‌اش از این بابت شرمنده می‌شوند. اما کازیمو به طرز عجیبی خوب می‌داند که چطور جای خودش را در دل مردم دهکده باز کند و احترامی برای خودش بخرد.

شهرت و آوازه‌ بارون درخت‌نشین همه‌جا می‌پیچد و او دوستان زیادی به دست می‌آورد. تجربه‌های زیادی کسب می‌کند. رابطه‌های عاشقانه‌ای برقرار می‌کند و حتی به دیگران نیز درس زندگی کردن روی درخت می‌دهد...