تاتار خندان

رمان «تاتار خندان»، اثری جذاب از غلامحسین ساعدی، در سال 1346 خورشیدی منتشر شد و برشی از تاریخ اجتماعی ایران را با نثری روان و نگاهی عمیق به تصویر می‌کشد. داستان، روایتگر سفر درونی و بیرونی پزشکی جوان به نام رضا است که، سرخورده از شکست عشقی و دلزده از مدرنیته ناپخته‌ای که بر او تحمیل شده، آسایش و خوشی‌های زندگی شهری را رها می‌کند. او در جست‌وجوی آرامش روحی، به‌صورت اتفاقی و شاید به دلیل نام امیدوارکننده «تاتار خندان»، این روستای ناشناخته را برای خدمت انتخاب می‌کند و با وسایل ساده‌اش راهی آن‌جا می‌شود. اما در این تبعید خودخواسته، رضا با مردمانی روبه‌رو می‌شود که در میان رنج، خرافه و نیاز، همچنان شاد و امیدوارند. این مواجهه، او را شیفته سادگی و انسانیت آن‌ها می‌کند و با ایفای نقش پزشک، رضایت و لبخندی درونی می‌یابد که زندگی‌اش را دگرگون می‌سازد. ساعدی در این رمان، با فضاسازی‌های زنده و شخصیت‌پردازی‌های دقیق، تقابل سنت و مدرنیته و معنای واقعی انسانیت را به زیبایی به نمایش می‌گذارد.

برای غرق شدن در دنیای نثر پراحساس غلامحسین ساعدی، گزیده‌ای کوتاه از «تاتار خندان»:

<<رضا زیر سایه تک‌درخت روستا ایستاده بود، به مردمان تاتار خندان نگاه می‌کرد که با لبخند، زیر بار رنج راه می‌رفتند. توی دلش گفت: «اینجا، انگار زندگی یه معنی دیگه داره.» و برای اولین‌بار، قلبش سبک شد، مثل نسیمی که از دشت می‌وزید.>>