خطای نسل ها

«خطای نسل‌ها»، رمانی از نانسی هوستون، نویسنده‌ی کانادایی-فرانسوی متولد 1953، که در سال 2006 منتشر شد و جوایز معتبر فمینا و فرانتس تلویزیون را از آن خود کرد، اثری است که با نثری عمیق و چندلایه، داستان یک خانواده را از دریچه‌ی چهار نسل و چهار کودک با هویت‌های متفاوت روایت می‌کند. هوستون، که تحصیل‌کرده‌ی مدرسه‌ی عالی مطالعات علوم اجتماعی فرانسه است و با اولین رمانش «واریاسیون‌های گلدنبرگ» در سال 1981 جایزه‌ی کنترپوان را برد، در بیش از 20 رمان خود به موضوعاتی چون هویت، کودکی، مادری، موسیقی، جنگ، مذهب و مسائل زنان پرداخته است. او همچنین برنده‌ی جوایز گنکور و لیور انتر بوده و به‌خاطر سبک روایی خاص و کاوش‌های عمیقش در روان انسان شهرت دارد.

در «خطای نسل‌ها»، خواننده با چهار کودک – سل (2004)، راندال (1982)، سادی (1962) و کریستینا (1944-1945) – همراه می‌شود که هر یک از منظری متفاوت، قصه‌ی خانواده‌ای را در بسترهای اجتماعی و تاریخی متغیر روایت می‌کنند. سل، کودکی امروزی و پرشور، راندال، پدری آشفته، سادی، مادربزرگی پرخاشگر و کریستینا، جد بزرگ خانواده، هر یک بخشی از تاروپود این داستان را می‌بافند. روایت غیرخطی رمان، با پرش‌های زمانی و تغییر دیدگاه‌ها، خواننده را به تأمل در تأثیر گذشته بر حال و انتقال زخم‌های نسلی وا می‌دارد. هوستون در مصاحبه‌ای گفته است که این چهار کودک، بازتاب جنبه‌های مختلف شخصیت خودش هستند: «منحرف و بی‌رحم مثل سل، آشفته و عصبی مثل راندال، ناراحت و پرخاشگر مثل سادی، شاد و سرزنده مثل کریستینا.» او تأکید می‌کند که انسان‌ها پیچیده‌تر از داستان‌های ساده‌ای هستند که برای خود و دیگران می‌سازند.

رمان، با کاوش در موضوعاتی چون هویت، جنگ و تأثیرات آن بر روان انسان، به‌ویژه از منظر کودکان، تصویری چندوجهی از خانواده و تاریخ ارائه می‌دهد. نقل‌قولی از کریستینا در سال‌های جنگ جهانی دوم، عمق این تأملات را نشان می‌دهد: «پدربزرگ می‌گفت: گاهی چاره‌ای نداریم، یا باید کشت یا کشته شد... اما وقتی کشیش گفت برای هیتلر دعا کنید، به خانواده‌های روس فکر کردم که برای پیشوای خودشان دعا می‌کردند.» «خطای نسل‌ها» اثری است که با نثری شاعرانه و ساختاری خلاقانه، خواننده را به سفری در عمق روابط خانوادگی، زخم‌های نسلی و پیچیدگی‌های هویت انسانی می‌برد.

«سل در اتاقش نشسته بود، به دفترچه‌ی قدیمی کریستینا نگاه می‌کرد. کلماتش انگار از دل تاریخ می‌جوشیدند. راندال، سادی، کریستینا... همه‌شان بخشی از او بودند، اما چرا این‌قدر گم شده بود؟ انگار هر نسل، خطایی به خطای قبلی اضافه کرده بود، و حالا نوبت او بود که چیزی را درست کند – یا شاید، فقط بفهمد.»