کتاب در کربلا چه گذشت ترجمه فارسی کتاب نفس المهموم تألیف محدث قمی است که یکی از کتاب های مشهور و معتبر شیعه در تاریخ شهادت امام حسین علیه السلام و موضوع مقتل محسوب می شود. در پایان نیز ترجمه ای از کتاب نفثة المصدور ارائه شده که بنا بر نظر محدث قمی، تتمه ای است بر کتاب نفس المهموم که در چند فصل پیرامون فضایل و مناقب امام حسین علیه السلام، برخی وقایع تاریخی مرتبط با قیام عاشورا، قصایدی در رثای امام حسین علیه السلام، فضیلت گریه بر آن حضرت و نیز خاتمه ای در ذکر مواعظ و نصایح برای اهل منبر، نگارش یافته است. مولف در ابتدای کتاب نفس المهموم، مناقب امام حسین علیه السلام و ثواب گریه بر آن حضرت، لعن بر قاتلان او و پیشگوئی شهادت امام حسین علیه السلام را برمی شمارد. سپس به شرح تفصیلی قیام و شهادت امام حسین علیه السلام به سبک کتب مقتل می پردازد، که مهم ترین عناوین آن عبارت اند از: مرگ معاویه و جانشینی یزید، بیعت گرفتن از امام حسین علیه السلام و امتناع آن حضرت، حرکت امام حسین علیه السلام به مکه، گسیل سفیر به سوی عراق، تسلط ابن زیاد بر کوفه، شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام و هانی بن عروه، حرکت امام حسین علیه السلام از مکه به سوی عراق، شرح حادثه عاشورا، اسارت اهل بیت امام حسین علیهم السلام، ورود آنها به کوفه و شام، خطبه حضرت زینب علیهاالسلام و امام سجاد علیه السلام، در کوفه و شام، بازگشت اهل بیت علیهم السلام به مدینه، ذکر اولاد و همسران سیدالشهدا علیه السلام، قیام توابین، حکومت مختار در کوفه، انتقام از قتله کربلا.

گزیده ای از کتاب:

 از اخبار بسیار استفاده می شود که برای امام حسین علیه السلام و حاملین اسرار، مسلم بوده است که محل شهادت،زمین کربلاست و بایست حسین علیه السلام به عراق بروند.در این صورت چرا ابی عبدالله علیه السلام بر عکس مقصد خود به مکه رفت و این راه دور و دراز را پیمود با آن که از خود مدینه راه کوبیده ای برای عراق وجود داشته است و نزدیک تر هم بوده،سر این مسافرت این است که : 1- چون اخبار شهادت ابی عبدالله علیه السلام در سرزمین عراق کم و بیش مشهود بوده است،.در سر راه مدینه به عراق مراقبت هایی وجود داشته است که به آسانی مسافرت بدان ممکن نبوده و شاید سر این که مسلم بن عقیل پس از مأموریت دلیل گرفت و از بیراهه رفت و راه را گم کرد همین باشد. 2- شهادت امام در روز عاشورا مقدر بود، از تاریخ حرکت او به مکه تا عاشورا ماه ها فاصله بود و اقامت او در مدینه میسر نبود و برای صرف وقت این مدت را به مکه مسافرت کرد. 3- چون مکه از تاریخ حرکت حسین علیه السلام که اواخر رجب بود،کم کم محل اجتماع حجاج و مسلمانان اقطار بعیده ی اسلامی می شد و باید امام به همه ی مردم و همه ی مسلمانان،مقاصد خویش را بفهماند و دعوت اصلاحی خود را تبلیغ کند و با وضع کنترلی که بنی امیه فراهم کرده بودند، این مفصود جز درمکه و در موسم حج میسر نبود.امام به مکه مسافرت کرد و تا هشتم ذیحجه که همه ی مسافرین اطراف در آن جا جمع آوری می شوند در آن جا ماند،تا دعوت اصلاحی خود را به همه ی مردم برساند و به همه اتمام حجت کند. 4- برای آن حضرت،اصحاب معینی بودند که در طول مدت باید از اطراف و اکناف عالم اسلامی و گوشه و کنار جمع آوری شوند و مسافرت امام حسین علیه السلام تا مکه و از مکه تا کربلا برای جمع آوری این اصحاب مخصوص بوده است و بر کناری نالایقان.