دگرگونی

رمان *دگرگونی* (با عنوان اصلی *La Modification*)، نوشته میشل بوتور، نویسنده و شاعر فرانسوی، که در سال 1957 منتشر شد و با ترجمه مهستی بحرینی به فارسی در دسترس است، اثری برجسته از جنبش رمان نو (*Nouveau Roman*) است که بوتور به همراه نویسندگانی چون آلن روب‌گری‌یه و ناتالی ساروت در آن مشارکت داشت. این نویسندگان با فاصله گرفتن از سنت‌های رمان‌نویسی کلاسیک، به حذف طرح‌های خطی، شخصیت‌پردازی‌های مفصل و تمرکز بر جزئیات روزمره روی آوردند تا شیوه‌ای نو در روایت خلق کنند. 

در *دگرگونی*، بوتور کاملاً از رمان سنتی فاصله نگرفته، اما با استفاده از روایت دوم شخص، تجربه‌ای منحصربه‌فرد و هم‌ذات‌پندارانه برای خواننده فراهم می‌کند. این سبک روایی، که مستقیماً خواننده را خطاب قرار می‌دهد، او را در ذهن و روان شخصیت اصلی غرق می‌کند. داستان درباره مرد میان‌سالی است که در قطاری درجه‌سه از پاریس به رم سفر می‌کند تا به معشوقه‌اش، ساکن رم، بگوید که تصمیم گرفته همسرش را در پاریس ترک کند. این مرد، که طی دو سال گذشته ماهی یک‌بار به بهانه سفرهای کاری با معشوقه‌اش دیدار کرده، در طول این سفر بیست‌ودوساعته با وجدان و افکارش کلنجار می‌رود. در جریان این خودگویی‌ها و تأملات، تغییری تدریجی و پنهان در دیدگاهش رخ می‌دهد که عنوان کتاب به آن اشاره دارد: دگرگونی درونی و روان‌شناختی او.

بوتور با نثری دقیق و پرجزئیات، فضای محدود کوپه قطار و ذهن آشوبناک شخصیت را به‌گونه‌ای به تصویر می‌کشد که خواننده در لحظه‌لحظه تصمیم‌گیری‌ها و تردیدهای او شریک می‌شود. *دگرگونی*، که برنده جایزه معتبر رنودو شد، اثری است که نه‌تنها به پیچیدگی‌های عشق و انتخاب، بلکه به ماهیت زمان، حافظه و هویت می‌پردازد و خواننده را به تأمل در تحولات درونی انسان دعوت می‌کند.

«در کوپه‌ی تنگ قطار، تو به پنجره خیره شدی، انگشتانت پرده‌ی آبی S.N.C.F را کنار زدند، اما ذهنت، میان پاریس و رم، میان عشق و وظیفه، سرگردان بود. دگرگونی، بی‌صدا، در تو آغاز شده بود.»