کتاب شهریار، اثری نوشته ی نیکولو ماکیاولی است که در سال 1513 به رشته ی تحریر درآمد. این کتاب، اثری پیشگامانه و جریان ساز در حوزه ی فلسفه ی سیاسی مدرن است و ماکیاولی را اغلب به خاطر خلق آن به یاد می آورند. کتاب شهریار که به عنوان رساله ای در مورد بایدها و نبایدهای حکمرانی برای شاهزداگان نگاشته شد، یکی از اولین و تأثیرگذارترین آثار در عرصه ی علوم سیاسی در سطح جهان است. ماکیاولی، توصیه های فراوانی را در مورد چگونگی رسیدن به موفقیت در فرمانروایی در این اثر گنجانده و اگرچه کتاب شهریار در اویل سده ی شانزدهم میلادی نوشته شد، ایده ها و اطلاعات موجود در آن، در دنیای امروز نیز بسیار ملموس و آشنا جلوه می کند. تفاوت اصلی این کتاب با سایر آثار ادبی سیاسی، جدا کردن آرمان گرایی های اخلاقی و هنجارهای انسانی از ملزومات و نیازهای حکومت کردن در دنیای واقعی است. همین جنبه از اثر ماکیاولی است که باعث شده نام این نویسنده، یادآور فرصت طلبی های غیراخلاقی باشد. برخی بر این عقیده اند که خود ماکیاولی به اندازه ای که اثرش نشان می دهد، فرصت طلب و بی توجه به اخلاقیات نبوده و کتاب شهریار را تنها برای نشان دادن ملزومات واقعی حکمرانی نوشته است.