کتاب قرارداد اجتماعی، اثری نوشته ی ژان ژاک روسو است که اولین بار در سال 1762 انتشار یافت. «انسان آزاد زاده می شود اما همه جا در بند است.» این جمله ی اول رساله ای است که از بدو انتشار باعث به وجود آمدن گفت و گوها و مباحث پرحرارت و چالش برانگیزی شده است. روسو با رد این نگرش که تحت سلطه درآوردن سایرین، حق طبیعی هر کسی است، از قراردادی اجتماعی سخن می گوید که باید میان همه ی شهروندان یک حکومت وجود داشته باشد و به عنوان خاستگاه نهاد قدرت در نظر گرفته شود. او پس از مطرح کردن این نظریه ی بنیادین، به مسائل مربوط به قانون، آزادی و عدالت می پردازد و تصویری را از جامعه ای ارائه می کند که برخی آن را طرحی از حکومت های تمامیت طلب در نظر گرفته اند و برخی دیگر، اعلامیه ای برای اصول دموکراسی.