کالیگولا

نمایشنامه *کالیگولا*، نوشته آلبر کامو، که در سال 1945 منتشر شد، اثری چهارپرده‌ای است که یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های کاوش این نویسنده و فیلسوف فرانسوی در پوچی (*absurde*) و جست‌وجوی معنا در جهانی بی‌معناست. کالیگولا، امپراتور روم، در این نمایشنامه به تجسمی از پوچی و عصیان علیه آن بدل می‌شود. پس از مرگ دروسilla، خواهر و معشوقه‌اش، ذهن کالیگولا درگیر وسواسی عمیق با مفهوم «غیرممکن‌ها» می‌شود. او به این باور می‌رسد که «انسان‌ها می‌میرند و از زندگی‌شان راضی نیستند»، حقیقتی که به نظرش ساده اما بنیادین است. برای آشکار کردن این حقیقت به ملت روم، او دست به اعمالی افراطی می‌زند: دستور می‌دهد مردم فرزندانشان را از ارث محروم کنند، ثروتشان را به دولت واگذارند و طبق لیستی که خود ترتیب داده، اعدام شوند. کالیگولا با این اعمال، که از منطقی دیوانه‌وار اما هدفمند سرچشمه می‌گیرد، می‌کوشد بی‌رحمی زندگی و ناگزیری مرگ را عیان کند و نشان دهد که تنها با در آغوش کشیدن «غیرممکن‌ها» می‌توان به التیامی برای این درد رسید.

کامو در *کالیگولا*، با نثری پرشور و دیالوگ‌هایی تیزبین، پوچی وجود و تلاش برای یافتن معنا در جهانی بدون پاسخ را کاوش می‌کند. این اثر، که با ترجمه‌ای روان به فارسی منتشر شده، خواننده و تماشاگر را به تأمل در مرزهای عقل، قدرت و عصیان دعوت می‌کند و پرسش‌هایی عمیق درباره زندگی، مرگ و آزادی مطرح می‌سازد.

«کالیگولا در تالار مرمرین ایستاد، با نگاهی که انگار آسمان را می‌شکافت. 'اگر مرگ تنها حقیقت است،' زمزمه کرد، 'پس چرا نباید همه را مجبور کرد که آن را بچشند؟ غیرممکن‌ها را می‌خواهم، حتی اگر جهان زیر پایم فرو بریزد.'»