کتاب گزارش یک مرگ نوشتهٔ گابریل گارسیا مارکز و ترجمهٔ لیلی گلستان است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. گزارش یک مرگ داستان کشتن سانتیاگو ناصر به دست دو برادر و موشکافی این ماجراست. آیا این دو برادر درخصوص کشتن سانتیاگو مُحق بودند یا اشتباه کردند؟ 

کتاب گزارش یک مرگ از نمونه‌ داستان‌های بسیار موفق گابریل گارسیا مارکز در حال و هوای روزنامه‌نگاری است. او که چندین سال سابقهٔ روزنامه‌نگاری داشته، به‌خوبی توانسته در این رمان از شرح ماجرای یک مرگ و موشکافی و تحلیل آن برآید و مانند یک روزنامه‌نگار کارکشته تمام جنبه‌های ماجرا را بسنجد.

گزارش یک مرگ روایتی روزنامه‌نگارانه از کشته‌شدن جوانی به نام سانتیاگو ناصر به دست دو برادر است؛ مرگی که بعد از گذشت بیش از ۲۰ سال هنوز دست از سر شاهدانش برنداشته، مرگی از پیش اعلام‌شده که همه از آن خبر داشتند. 

ماجرا از این قرار است که در شب ازدواج بایاردو سان رومان با آنخلو ویکاریو مشخص می‌شود که آنخلو باکره نیست و شوهرش او را به خانه پدری‌اش بر می‌گرداند و طردش می‌کند. پس از اینکه خانواده‌ٔ دخترْ او را سؤال و جواب می‌کنند، دختر، سانتیاگو ناصر را به عنوان مقصر معرفی می‌کند. برادران دوقلوی ویکاریو (پابلو و پدرو) پس از شنیدن نام سانتیاگو بدون اینکه پی دلیل و مدرک باشند به سراغ سانتیاگو می‌روند تا انتقام خیانتی را که به خواهرشان روا داشته بگیرند. در جریان بازجویی این شبهه در ذهن راوی که از دوستان سانتیاگو و پسرخاله آنخلا است ایجاد می‌شود که سانتیاگو مقصر این قضیه نبوده است. البته مسائل زیادی هم در پرده ابهام باقی می‌ماند و روشن نمی‌شود.

گزیده ای از کتاب :

«سانتیاگو ناصر، روزی که قرار بود کشته شود، ساعت پنج‌ونیم صبح از خواب بیدار شد تا به استقبال کشتی اسقف برود. خواب دیده بود که از جنگلی از درختان عظیم انجیر می‌گذشت که باران ریزی بر آن می‌بارید. این رؤیا لحظه‌ای خوشحالش کرد و وقتی بیدار شد حس کرد پوشیده از فضلهٔ پرندگان جنگل است. پلاسیدا لینرو، مادر سانتیاگو ناصر، بیست‌وهفت سال بعد که داشت جزئیات دقیق آن دوشنبهٔ شوم را برایم تعریف می‌کرد، گفت: «او همیشه خواب درخت‌ها را می‌دید... یک هفته پیش از آن خواب دیده بود توی هواپیمایی از کاغذ قلعی، از میان درختان بادام می‌گذرد، اما به شاخه‌ها گیر نمی‌کند.» پلاسیدا لینرو در تعبیر خواب‌های دیگران شهرت به‌سزایی داشت، به‌شرط اینکه خواب را صبح ناشتا برایش تعریف می‌کردند. اما نه این دو خواب پسرش را به فال نحس گرفت و نه خواب‌هایی را که او در روزهای پیش از مرگش، صبح‌ها برایش تعریف می‌کرد و در همه‌شان درخت وجود داشت.