یان آنده آ اشناینر

«یان آندرآ اشتاینر»، آخرین رمان مارگریت دوراس، نویسنده‌ی برجسته‌ی فرانسوی، اثری در ژانر ادبیات زندگینامه‌ای است که با نثری شاعرانه و عمیق، روایتی از رابطه‌ی پرشور و غیرمتعارف دوراس با یان آندرآ، مردی همجنسگرا و 38 سال جوان‌تر از او، ارائه می‌دهد. این رابطه، که در چهارده سال پایانی زندگی دوراس شکل گرفت، فراز و فرودهای بسیاری داشت. یان آندرآ پنج سال تمام برای دوراس، که در اوج شهرت بود، نامه نوشت بدون اینکه پاسخی دریافت کند یا حتی بداند نامه‌هایش خوانده می‌شوند. عشق او به دوراس از خواندن یکی از کتاب‌هایش جرقه زده بود، تا اینکه سرانجام دوراس تصمیم گرفت پاسخ دهد و او را ملاقات کند. این دیدار آغاز رابطه‌ای شد که چنان تأثیری بر دوراس گذاشت که او را واداشت تا این داستان را در قالب آخرین رمانش به نگارش درآورد.

رمان «یان آندرآ اشتاینر» تنها به این رابطه محدود نمی‌شود؛ دوراس با مهارتی کم‌نظیر، دو داستان دیگر را در دل روایت اصلی می‌گنجاند تا لایه‌های عمیق‌تری از عشق، فقدان و هویت را کاوش کند. داستان اول، ماجرای ساموئل اشتاینر، پسری شش‌ساله و یتیم، بازمانده‌ی هولوکاست، است که از ترومای مرگ خواهر کوچکش به دست سربازی آلمانی رنج می‌برد. او تحت حمایت مشاوری هجده‌ساله قرار دارد که به او علاقه‌مند می‌شود و با او قرار می‌گذارند ده سال بعد دوباره ملاقات کنند. داستان دوم، روایت رابطه‌ی خود دوراس و یان آندرآ است، و داستان سوم، افسانه‌ای است درباره‌ی دیوید، پسری خردسال که پس از بلعیده شدن والدینش توسط کوسه‌ای، توسط همان کوسه به جزیره‌ای برده و نجات می‌یابد. این سه روایت، که در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت رخ می‌دهند، با ظرافت در هم تنیده شده‌اند و تأملی عمیق بر عشق، نجات و آسیب‌های انسانی ارائه می‌دهند.

«یان آندرآ اشتاینر» اثری است که با نثری شاعرانه و احساسی، خواننده را به سفری در مرزهای واقعیت و خیال دعوت می‌کند و تصویری ماندگار از عشقی نامتعارف و تأثیراتش بر زندگی دوراس به جا می‌گذارد.

«نامه‌هایش را خواندم، یکی پس از دیگری، کلماتی که انگار از قلبش می‌جوشیدند. نمی‌دانستم چرا این‌قدر دیر پاسخ دادم. شاید ترس بود، شاید کنجکاوی. اما وقتی چشمانش را دیدم، فهمیدم چیزی در من تغییر کرده. مثل دیوید که روی پشت کوسه به سوی جزیره می‌رفت، من هم به سوی چیزی ناشناخته می‌رفتم، چیزی که هم ترسناک بود و هم نجات‌بخش.»