بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک نوع پیشرونده و غیرقابل برگشت زوال عقل است. زوال عقل یک اصطلاح گسترده تر برای شرایطی است که بر حافظه، تفکر و رفتار تأثیر منفی می گذارد و تغییرات در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند. دمانس یا زوال عقل می تواند علل مختلفی داشته باشد، مانند آسیب های مغزی یا بیماری ها. گاهی اوقات علت ناشناخته است. آلزایمر جزء طبیعی پیری نیست.
طبق گزارش انجمن آلزایمر، بیماری آلزایمر 60 تا 80 درصد از موارد زوال عقل را تشکیل می دهد. اکثر افراد مبتلا به این بیماری پس از سن 65 سالگی تشخیص داده می شوند. اگر قبل از آن زمان تشخیص داده شود، به طور کلی به عنوان بیماری آلزایمر “شروع جوانی” یا “شروع زودرس” نامیده می شود. هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، اما درمان هایی وجود دارد که می توانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند. درمان های رفتاری و دارویی نیز می تواند به افراد کمک کند تا با علائم بیماری کنار بیایند.
دو علامت شایع این بیماری گیجی و از دست دادن حافظه است که باعث کوچک شدن مغز (آتروفی) و مرگ سلول های مغز می شود. بیماری آلزایمر به آرامی تفکر و حافظه را بدتر می کند تا جایی که حتی کارهای ساده نیز دشوار یا غیرممکن می شوند. بیماری آلزایمر در نهایت میتواند باعث شود که فرد توانایی خود را در واکنش به محیط خود از دست بدهد، از جمله ناتوانی در انجام مکالمه.
الزایمر یک بیماری پیچیده است ولی میتوانید با انجام برخی اقدامات ساده، احتمال ابتلا به آن را کاهش دهید:
1. فعالیتهای ذهنی: انجام فعالیتهایی مانند حل معما، خواندن و مطالعه، یادگیری یک زبان جدید یا مهارتهای جدید میتواند به سلامتی ذهنی کمک کند.
2. فعالیت بدنی: ورزش منظم و فعالیت بدنی میتواند خطر الزایمر را کاهش دهد. حداقل 30 دقیقه ورزش روزانه توصیه میشود.
3. حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی میتواند در پیشگیری از الزایمر موثر باشد.
4. رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی سالم، شامل میوهها، سبزیجات، ماهی، مغزها و میان وعدههای سالم میتواند به سلامتی مغزی کمک کند.
5. کنترل بر سطح استرس: تمرین تکنیکهای مدیریت استرس مثل مدیتیشن یا یوگا میتواند در کاهش اثرات منفی استرس و تقویت سلامتی ذهنی کمک کند.
6. حفظ سلامتی قلب: بررسی و مدیریت بیماریهای قلبی و فشار خون بالا میتواند در کاهش خطر الزایمر مؤثر باشد.
7. فعالیت اجتماعی: حضور در فعالیتهای اجتماعی و ارتباط با دیگران میتواند به سلامتی ذهنی کمک کند و از نظرات مختلف بهره ببرد.
8. عدم مصرف مواد مخدر و سیگار: مصرف مواد مخدر و سیگار میتواند خطر ابتلا به الزایمر را افزایش دهد، بنابراین اجتناب از این مواد مفید است.
تغییر در شیوه زندگی و رعایت این نکات میتواند در پیشگیری از الزایمر مؤثر باشد. همچنین، مهم است که به بازرسیهای پزشکی منظم مراجعه کرده و سلامتی خود را بررسی کنید.
کاهش مصرف هموسیستئین برای پیشگیری از آزایمر
هموسیستئین یک نوع اسیدآمینه است. مطالعات اخیر نشان میدهند که سطوح بالاتر از حد متوسط آن در خون، یک عامل خطر برای ابتلا به بیماریهای زیر است:
آلزایمر
زوال عقل عروقی
اختلال شناختی
مشخص شده است که مصرف غذاهای سرشار از فولات (اسید فولیک) و ویتامینهای B (مانند B-6 و B-12) سطح هموسیستئین را کاهش میدهد. برخی از منابع غذایی خوب فولات عبارتند از:
- کاهو
- اسفناج
- مارچوبه
- کلم بروکلی
- جعفری
- گل کلم
- چغندر
- عدس
- منابع غذایی سرشار از ویتامینهای B-6 و B-12 نیز عبارتند از:
- ماهی
- گوشت قرمز
- سیبزمینی
- هر نوع میوه غیر از مرکبات
- غلات غنیشده
- طیور
- تخم مرغ
پس برای پیشگیری از آلزایمر ارثی لازم است که بیشتر بهسراغ مصرف این مواد غذایی بروید.
حتما بخوانید :چگونه از مغز خود کار بکشیم؟
علایم و نشانههای آلزایمر
بسته به پیشرفت بیماری و شرایط بدنی و محیطی هر فرد، علائم و نشانههای بیماری متفاوت است. ولی به طور کلی میتوان علائم آلزایمر و زوال عقل را در سه مرحله مورد بررسی قرار داد.
مرحله اولیه بیماری
در این مرحله معمولا علائم به تدریج نمایان میشوند، گرچه از جانب بیمار و اطرافیان جدی گرفته نمیشوند. مراحل اولیه این بیماری شامل فراموشیهای روزمره، از دست دادن توانایی ردیابی زمان و گمشدن در مکانهای آشناست.
مرحله متوسط
در این مرحله معمولا افراد با نشانههای زیر مواجه میشوند:
- فراموشکردن رویدادهای اخیر و نام افراد
- گمشدن در خانه
- مشکل در مهارتهای ارتباطی
- نیاز به کمک افراد برای امور مختلف
- تغییر رفتار از جمله سرگردانی و سوالات مکرر
مرحله پیشرفته بیماری
این مرحله معمولا با وابستگی کامل بیمار به افراد شروع میشود و مشکلات حافظه در این مرحله کاملا جدی است و بیمار کاملا کمتحرک میشود. برخی از علائم دیگر عبارتند از:
غافلشدن از زمان و مکان
مشکل در شناختن اطرافیان
مشکل در راهرفتن
تغییرات رفتاری به ویژه پرخاشگری
عوامل خطر
عواملی که ممکن است در شروع این بیماری نقش داشته باشند عبارتند از:
تغییرات مرتبط با افزایش سن در مغز : بالا رفتن سن شایع ترین عامل خطر برای بیماری آلزایمر است. با توجه به موسسه ملی پیری، تقریباً یک سوم افراد بالای 85 سال به این عارضه مبتلا هستند. این تغییرات شامل: کوچک شدن، التهاب، آسیب رگ های خونی و تجزیه انرژی در سلول ها، که ممکن است به نورون ها آسیب برساند و سایر سلول های مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
تغییرات یا تفاوت در ژن ها: ممکن است توسط یکی از اعضای خانواده منتقل شود. هر دو نوع آلزایمر، نوع بسیار نادر زودرس که بین سنین 30 تا اواسط 60 سالگی رخ می دهد، و شایع ترین نوع دیر شروع که بعد از اواسط دهه 60 یک فرد رخ می دهد؛ می تواند به نوعی با ژن های فرد مرتبط باشد. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون که یک بیماری ژنتیکی است، با افزایش سن دچار آلزایمر می شوند و ممکن است در دهه 40 سالگی علائم خود را نشان دهند.
عوامل بهداشتی، محیطی و شیوه زندگی: عواملی مانند فعالیت بدنی کم، مشارکت اجتماعی، خواب نامناسب، عادات تغذیه ای، قرار گرفتن در معرض آلاینده ها، بیماری قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، سیگار کشیدن، دیابت و چاقی با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط هستند.
اضافه وزن: اضافه وزن می تواند خطر ابتلا به این بیماری را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
عدم درگیری ذهنی: فعالیت ذهنی نیز می تواند در ابتلای شما به آلزایمر نقش داشته باشد. افرادی که در فعالیتهایی که از نظر ذهنی چالش برانگیز هستند شرکت نمیکنند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری باشند، اگرچه دلایل دقیق آن مشخص نیست. با این حال، انجام کارهایی مانند رفتن به مدرسه، یادگیری چیزهای جدید، کار چالش برانگیز ذهنی و درگیر ماندن از نظر ذهنی ممکن است اثر محافظتی داشته باشد.
جنسیت: میزان شیوع نشان می دهد که خطر ابتلا به آلزایمر در زنان بیشتر از مردان است. تحقیقات نشان داده است که خطر ابتلا به آلزایمر در زنان حدود 1.5 تا 3 برابر بیشتر از مردان است. این ممکن است تا حدی به دلیل این واقعیت باشد که زنان بیشتر از مردان عمر می کنند.
با این نکات ساده و مراقبتهای منظم، میتوانید به سلامتی ذهنی و جسمی خود کمک کرده و خطر الزایمر را کاهش دهید. همچنین، حفظ ارتباط با خانواده و دوستان و داشتن فعالیتهای اجتماعی ممکن است در بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مرتبط با سن اثرگذار باشد. همیشه مهم است که به سلامتی خود و سلامتی عزیزانتان توجه کافی داشته باشید و مراقبتهای لازم را به دنبال کنید.
سخن نهایی
همونطور که گفتیم آلزایمر یک بیماری عصبیه که موجب مرگ سلول های مغزیمون میشه و در نتیجه باعث از دست دادن حافظه، مشکلات گفتاری و یا حتی انجام رفتارهای غیر قابل پیش بینی میشه.
در انتهای این مقاله از مجتمع فرهنگی هنری بنفشه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به فراموشی گفته شد، شما عزیزان خیلی راحت میتونین با انجام ورزش حداقل 3 روز در هفته، داشتن رژیم غذایی سالم و خلاق نگه داشتن ذهن و مطالعه کتاب و بازی های فکری از مبتلا شدن به این اختلال جلوگیری کنین.